بررسی مفهوم مصرف کننده در بورس اوراق بهادار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه شهید بهشتی

10.22034/jlr.2019.169469.1320

چکیده

مصرف کننده به علت قدرت اقتصادی و چانه زنی کمتر نیازمند حمایت ویژه ای در برابر قدرتمندان می باشد و صرف توجه به اصل آزادی قراردادی، حقوق او را تضمین نمی کند. مصرف کنندگان بورس اوراق بهادار هم که بخشی از بازار مالی در برابر بازار واقعی هستند، مستثنی از این امر نبوده و حتی به علت تخصصی تر بودن بازارهای مالی، توجه به قشر ضعیف از فعالان این بازار اهمیت بیشتری دارد. لذا باید مصرف کنندگان موردنظر شناسایی و مشمول حمایت های خاص قرار گیرند. اشخاصی که در بورس سرمایه گذاری می کنند، دو دسته اند که برخی از آنها مبتدی و غیرحرفه ای و بعضی دیگر متخصص می باشند و بدیهی است که دسته اول نیازمند حمایت ویژه می باشند. اگرچه برخی، معتقد به عدم امکان اجرای قواعد حقوق مصرف در بورس اوراق بهادار هستند، اما بنظر می رسد علیرغم سکوت قانونگذار، باید سرمایه گذاران خرد این بازار که شغل اصلی آنها معامله اوراق بهادار نبوده بلکه حرفه فرعی و مکمل محسوب شده و دارای ضعف اطلاعاتی می باشند، را مصرف کننده نامیده و محق استفاده از مزایای خاص قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان مصوب 1388 کشورمان و سایر مقررات مرتبط دانست. در مقابل؛ سرمایه گذاران نهادی، که اشخاصی هستند متخصص و معامله اوراق بهادار در بورس حرفه اصلی آنها بوده و به علت قدرت اقتصادی و اطلاعاتی نیازمند حمایت ویژه قانونی نمی باشند. همانطور که ملاحظه می گردد، مفهوم مصرف کننده در بورس تا حدودی با تعریف مرسوم آن در قوانین مربوطه متفاوت می باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Survey The concept of consumer in the stock exchange

نویسندگان [English]

  • abbas ghasemi hamed 1
  • yosef barariy 2
1 shahid beheshti
2
چکیده [English]

Due to economic power and less bargaining, the consumer needs special support from the powerful, and he does not guarantee his rights solely on the basis of the principle of contractual freedom. The consumers of the stock market, which are part of the financial market and are, in contrast, the real market, are no exception and even due to more specialized financial markets, paying attention to the weak stratum of the activists of this market is more important. Therefore, Consumers should be identified and eligible for special protection. Persons investing in stock exchange, are two categories some of them are beginner and non-professional and some others are specialist and obviously the first category needs special support. Although some believes that it is impossible to enforce the rules of consumer rights in the stock market, but it seems, despite the silence of the legislator, must the retail investors of this market, whose main occupation is not securities trading but also a subsidiary and complementary profession and their information is weak, called consumer and the right to use the special benefits of the Consumer Protection Act of 1388 in our country and other related regulations. . In contrast, institutional investors, who are specialist people and securities trading in their main job and due to economic and information power, they do not require special legal protection. As you can see, The concept of consumer in the exchange is somewhat different from the traditional definition in the relevant laws.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Consumer
  • Stock Exchange
  • retail investor
  • Institutional Investor
  • Securities
الف) منابع فارسی
کتاب
1 .دهخدا، علیاکبر، لغتنامه دهخدا، جلد 13 ،تهـران: مؤسسـه انتشـارات و چـاپ دانشـگاه
تهران، چاپ دوم، 1377 .
2 .سلطانی، محمد، حقوق بازار سرمایه، تهران: انتشارات سـمت و دانشـگاه شـهید بهشـتی،
چاپ اول، 1395.
3 .فبوزی، فرانک و فرانکو مودیلیانی و مایکل فری، مبانی بازارها و نهادهای مالی، جلد 1،
ترجمه: دکتر حسین عبده تبریزی، تهران: نشر پیشبرد، چاپ سوم، 1389 .
4 .کاله-اولوآ، ژان و آنری تامپل، حقوق مصرف، ترجمه و تحقیق: مجیـد ادیـب، تهـران: نشـر
میزان، چاپ اول، زمستان 1393 .
5 .معین، محمد، فرهنگ فارسی معین (دوره دو جلدی)، جلد 2 ،تهران: انتشارات ادنـا، چـاپ
چهارم، 1386 .
6 .مهرانفر، محمدرضا، آشنایی با مفاهیم بورس اوراق بهادار، تهران: نشر چالش، چـاپ
دوم، تابستان 1388 .
7 .طارمسری، مسعود، نقش سازمانهای غیردولتی در حمایت از حقوق مصرفکننده
در کشور، تهران: موسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی، چاپ اول، 1391 .
مقاله
8 .سلطانی، محمـد، تبیین و تحلیل جایگاه ماده 99 قانون برنامه پـنجسـاله پـنجم
توسعه جمهوری اسلامی ایران در بازار سـرمایه کشـور، فصـلنامه بـورس اوراق
بهادار، سال پنجم، زمستان 91 ،شماره 20 .
9 .صادقی، محسن، نارساییهای حقوق خصوصی ایران در مقابله با مخاطرات بازار
بورس برای مصرفکننده، اولین همایش ملی مخاطرات و حقوق، مهر 1394 .
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 93 بررسی مفهوم مصرفکننده در بورس اوراق بهادار
140
10 .عبــداللهی، محبوبــه و ســیدعلی ســیداحمدی ســجادی، بررســی تطبیقــی حمایــت از
مصرفکننده در تراکنشهای الکترونیکی وجوه، دو فصلنامه دانشنامه حقوق اقتصادی
(دانش و توسعه سابق)، دوره جدید، سال بیستویکم، بهار و تابستان 1393 ،شماره 5 .
11 .کاله-اولوآ، ژان، تعریف مصرفکننده، ترجمه عبدالرسول قدک، مجله تحقیقات حقـوقی،
 .30 -29 شماره، 1379
12 .نوروزی، محمـد، مبـانی و اصـول تعهـد بـه دادن اطلاعـات در بـورس، مجلـه
پژوهشهای حقوقی، نیمسال اول 1389 ،شماره 17 .
رساله
13 .خندانی، سید پدرام، حمایت از مصرفکننده در قانون تجارت الکترونیکی مصوب
17/10/1382 با توجه به حقوق روز اتحادیه اروپا، رساله دکترا، تهـران: دانشـگاه
شهید بهشتی، 1385 .
ب) منابع انگلیسی
Books
14. Bernasconi-Osterwalder, Nathalie and Johnson, Lise, INTERNATIONAL
INVESTMENT LAW AND SUSTAINABLE DEVELOPMENT,
International Institute for Sustainable Development (IISD), 2018.
15. Brian W. Harvey, Deborah L. Parry, The Law of Consumer Protection and
Fair Trading, London, Publisher: Butterworths, 6, illustrated Edition, 2000.
16. Campbell Black, H, Black's Law Dictionary, M. A, Revised Fourth
Edition By The Publisher's Editorial Staff, ST. Paul, Minn. West
Publishing CO. June, 4th Ed. Rev, 1968.
17. Cartwright, P, Banks, Consumers and Regulation, The university
Nottingham, Publisher: Hart, Oxford and Portland Oregon, 2004.
18. Cartwright, P, Consumer Protection in Financial Services, International
Banking, Finance and Economic Law Series, Centre for Commercial Law
Studies, University London, Published by Kluwer Law International Ltd,
1999. 
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 93 بررسی مفهوم مصرفکننده در بورس اوراق بهادار
 141
19. Ellis Wild, S, Webster’s New World Law Dictionary, Legal Editor,
Published by Wiley, Hoboken, NJ, Published in the United States of
America, 2006.
20. European Commission, Distribution systems of retail investment
products across the European Union, Final report, 2018.
21. Ho Hwang, K, Capital Market In Korea, Korea Financial Investment
Association (KOFIA), July 2011.
22. Jickling, M, The Dodd-Frank Wall Street Reform and Consumer
Protection Act: Title IX, Investor Protection, Congressional Research
Service, Prepared for Members and Committees of Congress, November
24, 2010.
23. Malik, M, Recent Developments in the Definition of Investment in
International Investment Agreements, Second Annual Forum of
Developing Country Investment Negotiators, International Institute for
Sustainable Development, November 2008.
24. Moloney, N, HOW TO PROTECT INVESTORS- Lessons from the EC
and the UK, Published in the United States of America by Cambridge
University Press, New York, 2010.
25. OECD, International Investment Law: Understanding Concepts and
Tracking Innovations, Mar 2008.
26. Panitchpakdi, Supachai, SCOPE AND DEFINITION-UNCTAD Series on
Issues in International Investment Agreements II, United Nations, Printed
in Switzerland, January 2011.
27. Ramadorai, T, Institutional Investors, Reader in Finance, University of
Oxford, Oxford-Man Institute and CEPR, Available at:
https://doi.org/10.1002/9781118258415.ch32, 2011.
28. Schulte-Nolke, prof.Dr.Hans and Dr. Christian Twigg-Flesner and Dr.
Martin Ebers, EC Consumer Law Compendium – Comparative Analysis,
Prepared for the European Commission under service contract, February
2008.
29. Scott, Colin & Black, Julia, Cranston’s consumers and the law, third
edition, Butterworths, London, 2000.
30. W. Arnett, George, Global Securities Market: Navigating the world’s
Exchanges and OTC Markets, Published by John Wiley and Sons, Inc,
Printed in the United States of America, 2011. 
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 93 بررسی مفهوم مصرفکننده در بورس اوراق بهادار
142
Articles
31. Cartwright, P, Consumer Protection and the Criminal Law, Law, Theory
and Policy in the UK, «Cambridge University Press», United Kingdom,
2004.
32. Langevoort, D. The SEC, Retail Investors, and the Institutionalization of
the Securities Markets, Georgetown University Law Center,
«GEORGETOWN LAW Faculty Working Papers», September 2008.
33. Çelik, Serdar & Isaksson, Mats, Institutional investors and ownership
engagement, «OECD Journal: Financial Market Trends», Volume
2013/2, 2014.
34. Gomes, Armando & Gorton, Gary & Madureira, Leonardo, SEC
REGULATION FAIR DISCLOSURE, INFORMATION, AND THE
COST OF CAPITAL , NBER Working Paper No. 10567, « NATIONAL
BUREAU OF ECONOMIC RESEARCH, Cambridge», June 2004.
35. Inderst, Georg and Kaminker, Christopher and Stewart, Fiona,
DEFINING AND MEASURING GREEN INVESTMENTS:
IMPLICATIONS FOR INSTITUTIONAL INVESTORS’ ASSET
ALLOCATIONS, «OECD WORKING PAPERS ON FINANCE,
INSURANCE AND PRIVATE PENSIONS», NO. 24, OECD Publishing,
August 2012.
36. Njaha, Mouna & Jarboui, Anis, Institutional investors, corporate
governance, and earnings management around merger: evidence from
French absorbing firms, «Journal of Economics», Finance and
Administrative Science 18 (2013).
37. Ortner, R, THE CONCEPT OF YIELD ON COMMON STOCK, «The
Journal of Finance», Volume 73, Issue 5, October 2018.
Thesis
38. DHALIWAL, SPINDER, THE ROLE OF INSTITUTIONAL
INVESTORS IN THE UK ECONOMY, THESIS SUBMITTED FOR THE
DEGREE OF DOCTOR OF PHILOSOPHY, DEPARTMENT OF
ECONOMICS BRUNEL UNIVERSITY, SEPTEMBER 1992.
39. Mohammad, Badar G Almeajel Alanazi, Investor protection and the civil
liability for defective disclosures in the Saudi securities market: a legal
analysis, Doctor of Philosophy thesis, Faculty of Law, University of
Wollongong, 2012.