حقوق و تکالیف دولتها در فضا از منظر حقوق بین الملل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق بین الملل، دانشکده تحصیلات تکمیلی، دانشگاه پیام نور واحد تهران، تهران، ایران

2 استادیار، حقوق بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 استادیار، حقوق بین الملل، دانشکده تحصیلات تکمیلی، دانشگاه پیام نور واحد تهران، تهران، ایران

چکیده

این روزها یکی از مهم‌ترین چالش‌های حقوق بین الملل تعیین حدود فعالیت دولت‌ها در پهنه بیکران فضای ماورای جو است. از این رو، هدف این تحقیقبررسی حقوق و تکالیف دولتها در فضامی‌باشد. نتایج این مقاله نشان داد که مدیریت فعالیت‌های حاکمیتی و استفاده صلح آمیز از فضاء ماوراء جو مستقیماً تحت تأثیر اقدامات کشورها و مجامع بین‌المللی دارد.به گونه‌ای که حاکمیت، اختیار و امتیازی انحصاری و اشتراکناپذیراست و باتوجه به این مساله، اگر دولتی خود را به واسطه حاکمبودن، مالک بخشی از فضا بداند،به طور مشروع حق خواهد داشت تا مانع بهره‌برداری دیگر دولتها از آن مناطق شود. به طور کلی علی رغم الزامی بودن اصول تملک ناپذیری و آزادی، همیشه دو مفهوم حاکمیت و آزادی از نظر اینکه در عرض یکدیگر قرار دارند، در تقابل با یکدیگر هستند و می‌توانند محدود کننده باشند. استفاده از فضا برای مقاصد نظامی در صورتیکه بر طبق ماده 51 منشور سازمان ملل باشد ممنوع نمی‌باشد ولی از طرفی هم تا زمان تحدید دقیق حریم هوایی و ماوراء جو، اجرای اصل منع تملک با توجه به وجود اصل آزادی با مشکلات متعددی مواجه خواهد بود که از نتایج کلی این مقاله می‌باشد. روش این مطالعه به صورت توصیفی – تحلیلی بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Rights and Duties of Governments in Space From the Perspective of International Law

نویسندگان [English]

  • Nabialah majd 1
  • Hassan Savari 2
  • Nariman Fakheri 3
1 Ph.D. student of International Law, Faculty of Graduate, Payam Noor University of Tehran, Tehran, Iran
2 Assistant Prof, International Law, Faculty of Law and Political Science, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
3 Assistant Prof, International Law, Faculty of Graduate, Payam Noor University of Tehran, Tehran, Iran
چکیده [English]

Nowadays one of the most important challenges of international law is to determine the extent of governments' activity in the vast expanse of outer space. The results of this article show that the management of sovereignty activities and the peaceful use of the atmosphere are directly influenced by the actions of international states and communities. In this way, sovereignty, power and privilege are monopoly and inalienable, if not government by ruling itself as the owner of a part of space, it would have a legitimate right to prevent other states from exploiting it. In general, in spite of the necessity of the principles of intolerance and freedom, the two concepts of sovereignty and freedom are always interdependent, contradictory, and can be restrictive. The use of space for military purposes is not prohibited if it is in accordance with Article 51 of the UN Charter, but on the other hand, the application of the principle of prohibition of possession with respect to the principle of freedom will have many problems until the exact restriction of airspace and the atmosphere. This is the overall result of this article. The method of this study was descriptive-analytical.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Space Rights
  • Military Use
  • Guaranteed
  • Governments Sovereignty
  • Practical Sovereignty
1)       آشوری، داریوش، دانشنامه سیاسی(فرهنگ اصطلاحات و مکتب­های سیاسی)، تهران، انتشارات مروارید، 1387، جلد اول
2)       خسروی، مجید، هوا و فضا از دیدگاه حقوقی، تهران، سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، 1381، جلد اول، چاپ اول
3)       ساعد، نادر، حقوق بین الملل معاصر(نظریه ها و رویه ها)، تهران، انتشارات خرسندی، 1395، جلد دوم، چاپ دوم.
4)       محمودی، سید هادی، تصویربرداری ماهواره­ای در حقوق بین­الملل، تهران، مؤسسۀ مطالعات و پژوهش­های حقوقی شهر دانش، 1397، چاپ دوم.
5)       نواده توپچی، حسین، حقوق بین الملل فضا، تهران، انتشارات خرسندی، 1393.
مقالات
1)       ژوکف، جپ، اصول اساسی حقوق فضا، ترجمۀ محمود حیدریان، مجلة دانشکدة حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1351، شماره 11، 10، 9، 726-695
2)       حسینی، محمدرضا، بررسی هنجارهای حقوقی در زمینه ممنوعیت تسلیحات فضاپایه. پژوهش حقوق عمومی، 1390، 14(38)،  193-219.
3)       اشرافی، داریوش، تفسیر جدید از صلح و امنیت بین المللی و تاثیر آن بر مفهوم حاکمیت ملی. پژوهش حقوق عمومی، 1393، 15(42), 83-109.
4)       کاظمی، حمید، بررسی موضع حقوق بین‌الملل در مورد عبور اشیای فضایی از فراز قلمرو دولت‌ها، فصلنامه علوم و فناوری فضایی، 1393، شماره 7، دوره 3، 44-33
5)       محمدیان، بهروز، «طراحی لینک ماهواره­ای»، پایان­نامۀ کارشناسی ارشد، دانشکدة فنی، دانشگاه تهران، 1372.