جرایم محیط زیستی ناشی از کوویدـ19: جلوه‌ها و کاستی‌ها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه شهید بهشتی

2 دانشگاه اصفهان

چکیده

ویروس کوویدـ19 که از خانواده کروناویروس‌ها می‌باشد به نحوی موجب تعطیلی مشاغل و توقف فعالیت‌های انسانی شده که حتی جنگ‌ها نیز قادر به چنین کاری نیستند. با وجود بیش از چند میلیون مبتلا و کشته در سراسر جهان، اما این ویروس پیامدهای مثبتی در حوزه‌های مختلفی چون کاهش مصرف انرژی، گازهای گلخانه‌ای و آلودگی هوا برای محیط‌زیست به همراه داشته است. با وجود این، فزونی مصرف آب و غذا از جمله پیامدهای منفی کوویدـ19 برای محیط‌زیست بوده است. در کنار این پیامدها، این پرسش مطرح می‌شود که در پرتو بیماری کوویدـ19 چه جرایمی علیه محیط‌زیست ارتکاب یافته یا قابلیت ارتکاب را دارند. در این خصوص می‌توان در حقوق کیفری ایران سه حوزه از محیط‌زیست را شناسایی کرد که در دوران همه‌گیری ویروس کوویدـ19 جرایمی مرتبط با آن‌ها رخ داده‌ یا قابلیت رخ دادن را دارند، که عبارتند از پسماندهای پزشکی ویژه، انتقال ویروس کوویدـ19 به گونه‌های جانوری و تهدید علیه بهداشت عمومی. با وجود این نظام حقوقی ایران به طور عام و حقوق کیفری ایران به طور خاص با کاستی‌هایی چون نبودِ ظرفیت قانونی مدیریت بحران‌های مرتبط با بهداشت عمومی و جامع نبودن جرم‌انگاری حمایت‌مدار از گونه‌های جانوری مواجه است که بایسته است آن‌ها را اصلاح نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Environmental Crimes Related to Covid 19: Facets and Flaws

نویسندگان [English]

  • Mehdi Sabooripour 1
  • Asghar Ahmadi 2
1 Shahid Beheshti University
2 Isfahan University
چکیده [English]

Covid 19 which is a member of the big family of corona viruses, has caused a widespread lock down of businesses and blockage of human activities which is unprecedented and even world wars were not able to do so. Despite the infection of more than four million people around the world and hundreds of thousands of deaths following this worldwide pandemic, there were also some positive effects for this disease in different areas such as decline in the consumption of energy, greenhouse gases and environmental damages and pollution around the world. Although there were negative effects for covid 19 like the increase of food consumption during quarantines caused by it and increase of water consumption because of hygienic purposes. Besides these consequences, there is a question about the criminal aspects of covid 19. In this respects we can mention three different topics in relation to Iranian criminal and environmental law, including the crimes related to special medical waste, transfering the virus to the animals and threatening the public hygiene.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corona virus
  • Covid 19
  • Environmental Victimization
  • Iranian Criminal Law
  • Public Hygiene
فهرست منابع
کتاب
1. شیلتون، دینا و الکساندر کیس، کتابچه قضایی حقوق محیط­زیست، چاپ نخست، تهران، انتشارات خرسندی، 1389.
2. گرجی­فرد، حمیدرضا، جرم­شناسی سبز، چاپ نخست، تهران، نشر میزان، 1395.
3. لارکین، پیتر و دیگران، محیط­زیست (دانش روز برای همه)، چاپ سوم، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1388.
4. مشهدی، علی، حق بر محیط­زیست سالم (الگوی ایرانی ـ فرانسوی)، چاپ نخست، تهران، نشر میزان، 1392.
5. نجفی، بهزاد، سازمان جهانی بهداشت (WHO) و حقوق سلامت، چاپ نخست، تهران، نشر میزان، 1392.
مقاله
6. نجات، سیدامین و فرهاد دبیری، بررسی چالش­های کیفری ناشی از اجرای ماده 688 (914) قانون مجازات اسلامی، مطالعات حقوقی، دوره هفتم، 1394، شماره دوم، صص 197ـ173.
7. ذاکریان امیری، مهدی و دیگران، چالش­های امنیت انسانی در پرتو حق بر سلامت و بهداشت عمومی، فقه و حقوق اسلامی، بهار و تابستان 1398، سال دهم، شماره هجدهم، صص 73ـ51.
8. قنبری همدانی، سوده و اکبر حسن­پور، قانون مدیریت پسماندها و بررسی چالش­های اجرایی آن به عنوان نمونه­ای از خط­مشی عمومی، مطالعات علوم محیط­زیست، دوره اول، 1395، شماره 3، صص 38ـ26.
9. مشاری، محمد، بررسی مدیریت پسماند در نظام حقوقی ایران، تحقیقات حقوقی، پاییز 1395، شماره 75، صص 355ـ329.
10. مشکات، سیدمصطفی، جرایم پسماند در ایران و ایالات متحده امریکا؛ قاچاق و دفع غیرقانونی پسماندهای هسته­ای، مطالعات حقوق تطبیقی، پاییز و زمستان 1398، دوره 10، شماره 2، صص 741ـ719.
11. وکیل، امیرساعد، ظهور رویکردهای فراملی در حقوق رفاه حیوانات، مطالعات حقوق عمومی، دوره 50، بهار 1399، شماره 1، صص 216ـ199.
گزارش­ها
12. مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، درباره مقابله با شیوع ویروس کرونا (31) گزارش آسیب­شناسی وضع موجود مدیریت پسماندهای عادی، پزشکی و مراقبت­های بهداشتی در شرایط شیوع ویروس کرونا، اردیبهشت 1399، کد موضوعی 250، شماره 16986.
13. مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، آسیب­شناسی قانون مدیریت پسماند بر اساس مطالعه تطبیقی در حقوق کشورهای توسعه­یافته (فرانسه، آمریکا، انگلستان و آلمان)، بهمن 1397، کد موضوعی 250، شماره 16306.
14. مرکز بررسی­های استراتژیک ریاست جمهوری، کلیاتی در خصوص کرونا ویروس، اسفند 1398، شماره 388.
منابع الکترونیکی