حق بر سلامت روان کودکان و نوجوانان بزهکار در پرتو عدالت کیفری افتراقی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق کیفری و جرم شناسی دانشکده حقوق دانشگاه شهیدبهشتی

2 عضو هیئت علمی گروه حقوق کیفری و جرم شناسی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی، تهران(نویسنده مسئول)

10.22034/jlr.2020.185035.1629

چکیده

موضوع سلامت کودکان به عنوان غنی‌ترین سرمایه اجتماعی عصر حاضر، امری بسیار مهم تلقی می‌گردد. حق بر سلامت به عنوان یکی از حق‌های بشری، ابعاد مختلفی دارد که سلامت روان به معنای بهره مندی از خصوصیات مثبت شخصیتی-رفتاری و فقدان مشکلات روحی و روانی، از جمله ان است. کودکان بزهکار نیز به عنوان یکی از آسیب‌پذیرترین گروه‌های بشری برخوردار از این حق هستند و نظام عدالت کیفری افتراقی که هدف خود را بر بازپروری این دسته معطوف نموده، ناگزیر از توجه به آن می‌باشد. درواقع ازآنجا که بنیان برنامه‌های حمایتی و درمانی این نظام، بر شناسایی عوامل خطر و اجرای تدابیر حمایتی استوار است، شناسایی مشکلات روحی و روانی کودکان بزهکار و سپس تدابیری در جهت کاهش آثار آنها، در این قسمت قرار می‌گیرد. افزون بر این، توجه به حق بر سلامت روان بر مبنای راهبرد حقوق بشر مدار، امری ضروری در بستر سیاستگذاری جنایی اطفال بزهکار تلقی می‌گردد؛ همچنان‌که، توجه به سلامت روان کودکان و نوجوانان یکی از محورهای اصلی افتراقی سازی این نظام و پیش‌بینی ساختار، کنش‌گران و پاسخ‌های حمایتی است. به عبارت دیگر، نظام عدالت کیفری اطفال دارای ظرفیت‌هایی است که در راستای به رسمیت شناختن حق بر سلامت روان این دسته از مخاطبان حقوق کیفری می‌باشد. بکارگیری کنش‌گران آموزش‌دیده، حضور مشاور در فرایند پاسخ‌دهی، حق بر تشکیل پرونده شخصیت، فردی‌سازی پا‌سخ‎ها و حضور خانواده در مرحله پاسخ‌دهی مصادیقی از ظرفیت های موجود می‌باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Right to Mental Health of Juvenile Delinquent In The Light Of Differential Criminal Justice

نویسندگان [English]

  • ensie hoseini 1
  • bagher shamloo 2
2 shahidbeheshti university
چکیده [English]

The issue of children's health, as the richest social capital of the present age, is considered very important. The right to health, as one of the human rights, has various dimensions, including mental health, which means benefiting from positive personality-behavioral characteristics and the absence of mental and psychological problems. Juvenile delinquents also have this right as one of the most vulnerable human groups, and the differential criminal justice system, which aims to rehabilitate this group, is bound to pay attention to it. In fact, since the foundation of this system's support and treatment programs is based on identifying risk factors and implementing supportive measures, identifying the mental and psychological problems of delinquent children and then measures to reduce their effects are included in this section. In addition, paying attention to the right to mental health based on human rights strategy is considered essential in the context of juvenile delinquency; also, paying attention to the mental health of children and adolescents is one of the main axes of differentiation of this system and predicting the structure, actors and supportive responses. In other words, the juvenile criminal justice system has the capacity to recognize the right to mental health of this group. The employment of trained actors, the presence of a counselor in the response process, the right to file a personality case, the individualization of the responses, and the presence of the family at the response stage are examples of existing capacities

کلیدواژه‌ها [English]

  • The Right to Health
  • Children's Mental Health
  • Differential Trial
  • Personality Case
الف) فارسی کتاب 1 .امامینمینی، محمود و جاوید صلاحی، دادرسی اطفال و نوجوانان بزهکار، تهران: نشرمیزان، چاپ اول، 1389 . 2 .امیر ارجمند، اردشیر، مجموعه اسناد بینالمللی حقوق بشر، تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، چاپ دوم، 1386 . 3 .باهری، محمد و علیاکبر داور، نگرشی بر حقوق جزای عمومی، تهران: چاپ دوم، مجد، .1384 4 .حسینی، انسیه، عدالت کیفری رشدمدار، تهران: نشرمیزان، چاپ اول، 1398. 5 .دانش تاجزمان، دادرسی اطفال در حقوق تطبیقی، تهران: نشرمیزان، چاپ چهارم، .1386 6 .دانش، تاجزمان، طفل بزهکار کیست؟ روش اصلاح و تربیت او چیست؟، تهران: نشرکیهان، چاپ اول، 1385 . 7 .ساروخانی، باقر، مقدمهای بر جامعهشناسی خانواده، تهران: نشر سروش، چاپ بیستم، .1393 8 .شاملو، باقر، عدالت کیفری و اطفال، تهران: انتشارات جنگل، چاپ اول، 1389 . 9 .قربانیزیردهی، پگاه، پرونده شخصیت در دادرسی اطفال و نوجوانان بزهکار، تهران: نشر جنگل، چاپ اول، 1393 . 10.کی نیا، مهدی، روانشناسی جنایی، تهران: انتشارات رشد، چاپ دوم، 1380 . 11.مهدوی، محمود، پیشگیری از جرم(پیشگیری رشدمدار)، تهران: انتشارات سمت، چاپ اول، 1390. 12 .نیازپور، امیرحسن، حقوق کیفری کودکان ونوجوانان، تهران: نشر میزان، چاپ اول، 1393. فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 92 حق بر سلامت روان کودکان و نوجوانان بزهکار در... 95 مقاله 13 .باقریحامد، یوسف و همکاران، حق بر سلامت و بهداشت عمومی از منظر حقوق بنیادین بشر، فصلنامه حقوقپزشکی، سال دوازدهم،1397 ،شماره 46. 14 .پورنقاش تهرانی، سیدسعید و همکاران، مقایسه بهداشت روانی دانشجویان دارای تجربه خشونت خانوادگی و بدون تجربه خشونت خانوادگی در دوران کودکی، مجله مطالعات روانشناختی (دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه )، دوره 6 ،1389 ،شماره 3 .س الزهرا 15 .پورنقاشتهرانی، سیدسعید، بررسی خشونت خانوادگی در خانوادههای تهرانی، دو ماهنامه دانشور رفتار، 1384 ،شماره 13. 16 .تدین، عباس، اصلاح و تربیت کودک محروم از آزادی، مجموعه مقالات همایش ملی عدالت کیفری کودکان ونوجوانان در نظام حقوقی ایران واسناد بین المللی، تهران: انتشارات دانشگاه علوم قضایی، چاپ اول، بهار 1392 . 17 .حبیبی مجنده، محمد، حق بر سلامتی در نظام بین المللی حقوق بشر، مجله حقوق بشر، 1386 ،شماره 1. 18.دولتیان، ماهرخ و همکاران، بررسی شیوع خشونت خانگی و نقش آن بر حیطههای سلامت روان، مجله پژوهشی دانشگاه علومپزشکی شهیدبهشتی، سال شانزدهم، پی در پی 84 ،بهمن و اسفند 1390 ،شماره 6 . 19.رحیمینژاد،عبارس و محسن پاکنژاد، رابطه عملکرد خانواده و نیازهای روانشناختی با سلامت روانی نوجوانان، فصلنامه خانوادهپژوهی، سال دهم، بهار .37شماره، 1393 20.روشن، محمد و انسیه حسینی، نقش خانواده در پاسخدهی به اطفال بزهکار، فصلنامه خانوادهپژوهی، 1394 ،شماره44. 21.زمانی، سیدقاسم، شبیهسازی درمانی و حق بر سلامتی در قلمرو حقوق بینالملل بشر، پژوهش حقوق وسیاست، شماره 19 . فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 92 حق بر سلامت روان کودکان و نوجوانان بزهکار در... 96 22 .شاملو، باقر و مهدی گوزلی، پروندهشخصیت در حقوق کیفری ایران و فرانسه، آموزههای حقوقکیفری، 1390 ،شماره 2. 23 .شاملو، باقر و مصطفی پاکنیت، افتراقی شدن سیاست کیفری در پرتوِ پارادایمِ اثباتی و چالشهای پیشروی آن در برخورد با رویکردهای نوین، نشریه مطالعات حقوق تطبیقی، دوره6 ،1394. 24.غلامی، حسین، الگوها یاگونههای عدالت کیفری اطفال، آموزههای حقوقکیفری، .6 شماره، 1392 25.مجیدی بیدگلی، کبری و سمیه صفاکیش کاشانی، آسیبهای ناشی از مجازات زندان، ماهنامه اصلاح و تربیت، 1387 ،شماره 74 . 26.ملکزاده، امیر و حمید هاشمی، بررسی ضرورت تشکیل و تکالیف پلیس زن ویژه اطفال و نوجوانان، فصلنامه پلیس زن، بهار و تابستان 1390 ،شماره 14 . 27 .نمازی، فرحناز و نادره سهرابیشکفتی، نقش واسطهگری اجتماعی در بین الگوهای خانوادهو سلامت روان نوجوانان، فصلنامهمطالعات روانشناسی تربیتی، بهار1397 ،شماره 29 . 28 .نیازپور، امیرحسن، تعامل آئین دادرسی کیفری کودکان و جرمشناسی بالینی، فصلنامه خانواده پژوهشی، 1388 ، شماره پیاپی 1/18 . ب) منابع انگلیسی Books 29. Donnelly, M. Corporal Punishment of Children in Theoretical Perspective.Yale University Press. 2013. 30. Green, D. Comparing Penal Cultures: Child-on-Child Homicide in England and Norway, in: Crime, punishment, and politic in comparative perspective, the university of Chicago press, 2007. 31. Mark. W, Richard Janis and Anthony bradly. European human rights law, text and materials, 3rd Edition, Oxford University Press. 2008. 32. Ryan, M. penal policy and political culture in England and wales, Winchester Waterside Press. 2003.