صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی در رسیدگی به جنایات جنگی در اوکراین

نمامیان, پیمان; توسلی نائینی, منوچهر

doi:10.22034/jlr.2020.184699.1548

صلاحیت دیوان کیفری بین‌المللی در رسیدگی به جنایات جنگی در اوکراین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ عضو هیأت علمی گروه حقوق دانشگاه اراک

² دانشیار گروه حقوق دانشگاه اصفهان

10.22034/jlr.2020.184699.1548

چکیده

چکیده
جنایات ارتکابی میان نیروهای دولتی اوکراین و تجزیه‌طلبان طرفدار روسیه یکی از مرگبارترین مخاصمات و درگیری های جنگی در دهه اخیر است. «هیأت نظارت ملل متحد بر حقوق بشر در اوکراین» گزارش‌هایی را در مورد افزایش آمار تلفات در اثر این درگیری‌ها و تصرف «کریمه» ارائه و مشارکت در درگیری‌های شرق اوکراین را به‌عنوان نقض شدید قواعد آمره حقوق بین‌الملل شامل قتل عام، اذیت و آزار، بدرفتاری، خشونت، بازداشت غیرقانونی و انواع دیگر آنچه اغلب نقض حقوق بشر فردی و جمعی به‌عنوان جنایت جنگی بوده را مطرح نموده است. از اینرو، می‌توان صلاحیت قضایی دیوان کیفری بین‌المللی را در رسیدگی به جنایات مزبور را احراز کرد. هرچند که جنایات جنگی در بستر مخاصمات مسلحانه بین‌المللی و غیربین‌المللی قابل ارتکاب هستند، اما به‌رغم وجوه اشتراک در ماهیت، اذعان می‌شود که برخی از جنایات جنگی در مخاصمات مسلحانه بین‌المللی جرم‌انگاری شده، ارتکاب آن‌ها به‌طور کلی در چارچوب مخاصمات مسلحانه غیربین‌المللی به‌مثابه جنایات جنگی قلمداد نمی‌شوند. این مقاله سعی بر آن خواهد داشت تا ضمن تایید ارتباط جنایات جنگی با مخاصمات مسلحانه در اوکراین که ابزاری برای تشخیص معیارهای مفید برای دیوان کیفری بین‌المللی است، مسئولیت کیفری مرتکبین بالفعل و بالقوه اقدام‌های دهشتناک در هر دو طرف مخاصمه از حیث تناسب با صلاحیت قضایی دیوان را مورد سنجش قرار دهد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

حقوق بشر دوستانه (حقوق جنگ)

عنوان مقاله [English]

Jurisdiction of the International Criminal Court in the Investigation of War Crimes in Ukraine

نویسندگان [English]

Peyman Namamian ¹
manochehr tavassoli ²

¹ Assistant Professor of Law Department Arak University, Iran

² Assistant Professor of Law Department University of Isfahan, Iran

چکیده [English]

Jurisdiction of the International Criminal Court in the Investigation of War Crimes in Ukraine

Peyman Namamian^*- Manuchehr Tavassoli Naini^**

Abstract
The atrocities committed by Ukrainian government forces and pro-Russian separatists are one of the deadliest in a decade. The United Nations Human Rights Monitoring Mission in Ukraine(UNHRMMU) reports on the escalation of casualties in the conflict and the occupation of Crimes, and its participation in the conflict in eastern Ukraine as a serious violation of the international law, including massacre, harassment. abuse, violence, unlawful detention, and other forms of what has often been described as individual and collective human rights violations as war crimes. Therefore, the jurisdiction of the International Criminal Court can be established in dealing with such crimes. Although war crimes can be committed in the context of international and non-international armed conflicts, despite the commonalities in nature, it is acknowledged that some war crimes are not criminalized in international armed conflicts. This article seeks to confirm the link between war crimes and armed conflict in Ukraine, which is a tool for identifying useful criteria for the International Criminal Court, and the criminal responsibility of actual and potential perpetrators of horrific acts on both sides of the conflict in accordance with the Court's jurisdiction to measure.
Keyword: War Crimes, Ukraine, Armed Conflict, International Humanitarian Law, International Criminal Court.

* Assistant Professor Department of Law Faculty of Administrative Sciences and Economics Arak University, Corresponding Author: p-namamian@araku.ac.ir

** Associate Professor Department of Law Faculty of Administrative Sciences and Economics University of Isfahan, tavassoli@ase.ui.ac.ir

کلیدواژه‌ها [English]

Keyword: War Crimes
Ukraine
Armed Conflict
International Humanitarian Law
International Criminal Court

مراجع

الف) منابع فارسی
کتاب
1 .اردبیلی، محمدعلی، دیوان کیفری بینالمللی و نظریه کنترل جنایت، در: دایرهالمعارف
علوم جنایی؛ علوم جنایی حقوقی(مجموعه مقالههای تازههای علومجنایی)، کتاب سوم،
علیحسین نجفیابرندآبادی، تهران: انتشارت میزان، چاپ اول، 1397 .
2 .رضویفرد، بهزاد، حقوق بینالملل کیفری، تهران: میزان، چاپ دوم، 1394 .
3 .کاهن جرارد، مسئولیت سایر موجودیـتهـا: دسـتههـای مسـلح و گـروههـای
جنایتکار، ترجمه موسی صالحیکیا، در: حقوق مسئولیت بینالمللی، جیمز کرافورد، آن پله و
سیمون اولسون، ترجمه امیرساعد وکیل، تهران: میزان، چاپ اول، 1398 .
4 .ممتاز، جمشید و فریده شایگان، حقوق بینالملل بشردوستانه در برابر چـالشهـای
مخاصمات مسلحانه عصر حاضر، تهران: مؤسسه مطالعـات و پـژوهشهـای حقـوقی
شهردانش، چاپ اول، 1393 .
مقاله
5 .اسلامی، رضا و علیرضا ابدی، مفهوم عرفی مخاصمه مسـلحانه غیـربینالمللـی در
رویه قضایی محاکم بینالمللی کیفری با تأکیـد بـر رای دادگـاه بـینالمللـی
کیفری یوگسلاوی سابق، تحقیقات حقوقی، 1395 ،شماره 79 .
6 .خلفرضایی، حسین، گروههای مسلح فراملی و اجرای حقوق بشردوستانه، حقـوقی
بینالمللی، 1398 ،شماره 61 .
7 .جانیپور، مجتبی و معصومه لادمخی، مفهوم موسـع اقـدامات مجرمانـه در حقـوق
کیفری بینالملل، پژوهش حقوق کیفری، 1393 ،شماره 6 .
8 .رشنودی، عارف و محمدعلی اردبیلی، مسئولیت مبتنی بر فعالیت مجرمانـه مشـترک
در حقوق بینالملل کیفری، آموزههای حقوق کیفری، 1397 ،شماره 16 .
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 93 صلاحیت دیوان کیفری بینالمللی...
271
9 .رضویفرد، بهزاد، جنگ 22 روزه غزه در آیینه حقوق بینالملل کیفری با نگاهی به
گزارش گلدستون، مجله حقوقی بینالمللی، 1389 ،شماره 43 .
10 .زمانی، مسعود و مجید نیکوئی، مشروعیت مداخله نظامی کشـور ثالـث براسـاس
دعوت کشور میزبان: بررسی تحمیلی مداخلات نظـامی در مـالی، اوکـراین،
سوریه و یمن، پژوهش حقوق عمومی، 1396 ،شماره 54 .
11 .سیدزادهثانی، سیدمهدی و زهرا فرهادیآلاشـتی، جنایات جنگی در منازعههای داخلی
و بینالمللی، پژوهشنامه ایرانی سیاست بینالملل، 1393 ،شماره 1 .
12 .ملکیزاده، امیرحسین، ضابطه کنترل در نظام مسئولیت بـینالمللـی؛ وحـدت یـا
تعارض رویه قضایی بینالمللی، حقوقی دادگستری، 1392 ،شماره 82 .
13 .نژندیمنش، هیبتاالله، حقوق بینالمللی کیفری در رویه قضـایی، تهـران: انتشـارات
خرسندی، چاپ اول، 1394 .
ب) منابع انگلیسی
Books
14. Bielousov I, Korynevych A (2015) Surviving Hell: Testimonies of
Victims on Places of Illegal Detention in Donbas. Monitoring Report.
TsP Komprint.
https://jfp.org.ua/system/reports/files/2/en/SURVIVING_HELL_
eng_web.pdf Accessed 26 February 2017.
15. Fischer S (2019), The Donbas Conflict; Opposing Interests and
Narratives, Difficult Peace Process, Berlin: German Institute
forInternational and Security Affairs, SWP Research Paper, 5 April.
16. Frolova A (2018), Foreign Fighters in the Framework of International
Armed Conflict Between Russia and Ukraine, in: The Use of Force
against Ukraine and International Law, ASSER PRESS by SpringerVerlag Berlin Heidelberg.
17. Kahn J (2018), Hybrid Conflict and Prisoners of War: The Case of
Ukraine, in: Complex Battlespaces: The Law of Armed Conflict and the
Dynamics of Modern Warfare, New York: Oxford University Press.
فصلنامه تحقیقات حقوقی شماره 93 صلاحیت دیوان کیفری بینالمللی...
272
18. Heinsch R (2015), International Law Studies2015323Conflict
Classification in Ukraine: The Return of the “Proxy War”, International
Law Studies, Vol. 91.
19. Marcinko M & Rogala B (2016), The Ukrainian Crisis: a Test
for International Law, Polish Review of International and European
Law, Vol. 5, Issue 1.
20. Mendes E (2010) Peace and Justice at the International Criminal Court:
A Court of Last Resort. Edward Elgar, Cheltenham.
21. Sassòli M, Bouvier A, Quintin A (2011) How Does Law Protect in War?
ICRC, Geneva.
22. Speck U,(2016) The West's Response to the Ukraine Conflict; A
Transatlantic Success Story, Transatlantic Academy Paper Series, 16
Paper Series.
Article
23. Bebler A (2015), “Crimea and the Russian-Ukrainian Conflict”,
Romanian Journal of European Affairs, Vol. 15, No. 1.
Internet sites
24. Masters J (2020), Ukraine: Conflict at the Crossroads of Europe and
Russia, February 5 https://www.cfr.org/backgrounder/ukraine-conflictcrossroads-europe-and-russia.
25. Rodkiewicz W., Sadowski R, Wilk A.(2015), “Hybrid” truce in the
Donbas, ‘OSW Analyses’, http://www.osw.waw.pl/en/publikacje/
analyses/2015-02-18/hybrid-truce-donbas.
.26. Sayapin S (2016) Russia’s Withdrawal of Signature from the Rome
Statute Would not Shield its Nationals from Potential Prosecution at
the ICC. EJIL: Talk! http://www.ejiltalk.org/russiaswithdrawal-ofsignature-from-the-rome-statute-would-not-shield-its-nationals-frompotentialprosecution-at-the-icc/. Accessed 26 February 2017