مفهوم «سیاست حقوقی» در رویّۀ قضایی بین المللی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی استاد راهنما (نویسنده مسئول)

2 دانش آموخته حقوق بین الملل عمومی، دانشکده حقوق، دانشگاه شهید بهشتی

چکیده

هم‌واره روایت غالب در حقوق بین‌الملل این بوده است که محاکم بین‌المللی با قواعد «عینیِ» حقوقی روبه‌رو هستند که باید آن‌ها را بی‌کم‌وکاست بر موارد انضمامی اعمال کنند. مطابق این نظرگاه، اصول و قواعد حقوق بین‌الملل را نباید «تفسیر به رأی» کرد و همیشه باید «بی‌طرفانه» به قضاوت پرداخت. نوشتار حاضر ضمن تبیین معرفت‌شناسانه‌ی اِعمال قاعده‌ی انتزاعی بر موردِ انضمامی، به دفاع از این اندیشه می‌پردازد که «تفسیرِ بی رأی» وجود ندارد و همیشه مفروضاتی فراحقوقی به فهم و تفسیر قاعده جهت می‌دهند. بر این اساس می‌توان از مفهوم «سیاست حقوقی» در حقوق بین‌الملل پرده برداشت؛ مفهومی که تاکنون چندان محلّ مداقّه نبوده است و در بهترین حالت با «سیاست قضایی» یکی انگاشته شده است. سیاست حقوقی در حقوق بین‌الملل حامل این پیام است که به ازای هر مسئله‌ی حقوقی، تنها یک «پاسخ درست» وجود ندارد و هیچ محکمه‌ای نمی‌تواند با صِرف اِعمالِ مکانیکی قواعد حقوقیِ بریده از واقعیّت‌های جامعه‌ی بین‌المللی، تقصیر را بر گردن دیگرانی بیندازد که حقوق را ایجاد کرده‌اند. باید همیشه در خاطر داشت که خطّ فارق میان «حقوق موجود» و «حقوقِ در حالِ شکل‌گیری»، نه امری موضوعه بلکه امری نظری و در نتیجه، سیّال است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Concept of ‘Legal Policy’ in International Jurisprudence

نویسندگان [English]

  • Jamal Seifi 1
  • vahid rezadoost 2
1 Faculty of Law
2
چکیده [English]

The prevailing narrative in international legal scholarship has always been that international courts and tribunals have faced objective legal rules to be applied completely to concrete cases. According to this viewpoint, the principles and rules of international law should not be interpreted through presuppositions, and that one should always adjudicate impartially. Presenting the epistemological explanation of applying abstract rules to concrete cases, the present article defends the claim that there is no interpretation without presuppositions, and that some certain extra-legal assumptions always channelize the understanding and interpretation of the norm concerned. Accordingly, the concept of ‘legal policy’ in international law can be unveiled which so far has not been a matter for consideration so much and, at best, it has been considered as an equivalence for the term ‘judicial policy’. Legal policy in international law carries the message that there is no single ‘right answer’ for each legal issue, and that international courts and tribunals cannot lay the blame upon others who create the law by a mere mechanical application of detached rules from realities of international community. One should always bear in mind that the line of demarcation between lex lata and lex ferenda is not a positive rule, but a theoretical construct and therefore, fluid.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Jurisprudence
  • Legal Policy
  • International Court of Justice
  • Extra-Legal Assumptions
فهرست منابع:
-          انگلیسی:
-         Allot, Philip, ‘Interpretation—An Exact Art’ in Andrea Bianchi, Daniel Peat, and Matthew Windsor (eds), Interpretation in International Law, Oxford University Press, 2015.
-         Bedjaoui, Mohammed, ‘Expediency in the Decisions of the International Court of Justice’, British Yearbook of International Law, vol. 71, n. 1, 2001.
-         Dupuy, Pierre-Marie, ‘The Judicial Policy of the International Court of Justice’ in Salerno F (ed) Il ruolo del Giudice Internazionale nell’evoluzione del diritto internazionale e communitario, Cedam, Milan, 1995.
-         Dworkin, Ronald, ‘No Right Answer?’ in P.M. S. Hacker and J. Raz (eds), Law, Morality and Society, 1977.
-         Hart, Herbert, The Concept of Law, Oxford University Press, 1994.
-         Higgins, Rosalyn, Problems and Process: International Law and How We Use It, Oxford University Press, 1995.
-         Hudson, Manley, The Permanent Court of International Justice, 1920–1924. A Treatise, New York, 1943.
-        Kolb, Robert, ‘The Jurisprudence of the Permanent Court of International justice Between Utilitas Publica and Utilitas Singulorum’, The Law & Practice of International Courts and Tribunals, vol. 14, Issue 1, 2015.
-         Koskenniemi, Martti, ‘Epilogue. To Enable and Enchant – on the Power of Law’ in Wouter Werner, Marieke de Hoon and Alexis Galán (eds), The Law of International Lawyers: Reading Martti Koskenniemi, Cambridge University Press, 2017.
-         Koskenniemi, Martti, From Apology to Utopia: The Structure of International Legal Argument, Cambridge University Press, 2005.
-         Koskenniemi, Martti, The Politics of International Law, Hart Publishing, 2011.
-         Lauterpacht, Hersch, The Development of International Law by the International Court, London, 1958.
-         Popper, Karl, ‘The Logic of the Social Sciences’ in Glyn Adey & David Frisby (trans), The Positivist Dispute in German Sociology, London, Heinemann, 1977.
-         Pulkowski, Dirk, ‘Universal International Law’s Grammar’ in Ulrich Fastenrath, Rudolf Geiger, Daniel-Erasmus Khan, Andreas Paulus, Sabine von Schorlemer, and Christoph Vedder (eds), From Bilateralism to Community Interest: Essays in Honour of Bruno Simma, Oxford University Press, 2011.
-         Schwarzenberger, Georg, International Law As Applied by International Courts and Tribunals, vol. IV: International Judicial Law, London, Stevens & Sons Ltd, 1986.
-         Seifi, Jamal, ‘Procedural and Evidentiary Innovations in the Judgment of the International Court of Justice in the Oil Platforms Case (November 2003)’ in Jin-Hyun Paik, Seok-Woo Lee, Kevin Y. L. Tan (eds), Asian Approaches to International Law and the Legacy of Colonialism. The Law of the Sea, Territorial Disputes and International Dispute Settlement, Routledge, 2013.
-         Shaw, Malcolm, Rosenne’s Law and Practice of the International Court: 1920-2015, vol. I, Brill, 2015.
-          فرانسوی:
-          Abi-Saab, Georges, ‘De l’évolution de la Cour internationale: réflexions sur quelques tendances récentes’, Revue générale de droit international public, t. 96, N° 2, 1992, pp. 281-295, now in Marcelo G. Kohen et Magnus Jesko Langer (eds), Le développement du droit international Réflexions d’un demi-siècle, Graduate Institute Publications, 2013.
-         Abi-Saab, Georges, ‘Interprétation et autointerprétation. Quelques réflexions sur leur rôle dans la formation et la résolution du différend international’, Mélanges R. Bemhardt, Berlin, 1995, now in Marcelo G. Kohen et Magnus Jesko Langer (eds), Le développement du droit international Réflexions d’un demi-siècle, Graduate Institute Publications, 2013.
-         Abi-Saab, Georges, ‘La métamorphose de la fonction juridictionnelle international’, Unité et diversité du droit international: Ecrits en l’honneur du professeur Pierre-Marie Dupuy, Martinus Nijhof, 2014.
-         Gattini, Andrea, ‘Le rôle du juge international et du juge national et la coutume international’, Unité et diversité du droit international. Ecrits en l’honneur du professeur Pierre-Marie Dupuy, Martinus Nijhof, 2014.
-         Grzegorczyk, Christophe, ‘Jurisprudence: phénomène judiciaire, science ou méthode?’ in Archives de philosophie du droit, vol. 30, 1985.
-         Grzegorczyk, Christophe, ‘Le jugement juridique en tant que jugement pratique (Implications théorique)’ in Archives de philosophie du droit, Sirey, vol. 28, 1983.
-         Kohen, Marcelo, ‘Règlement judiciaire des différends’, Revue de l’Institut de Hautes Etudes internationales et du développement, N° 6, 2010.
-         Kolb, Robert, ‘La question de la Palestine et la politique juridique’ in L’état de Palestine à l’ONU, Paris, Pedone, 2016.
-         Kolb, Robert, Interprétation et création du droit international. Esquisse d’une herméneutique juridique moderne pour le droit international public, Pedone, 2006.
-         Kolb, Robert, La Cour Internationale de Justice, Pedone, 2013.
-         Kolb, Robert, Réflexions sur les politiques juridiques extérieures, Pedone, 2015.
-         Lacharrière Guy Ladreit de, La politique juridique extérieure, Economica, Paris, 1983.
-         Montesquieu, Charles de, De l’Esprit des Lois, 1748.
-         Perelman, Chaïm, ‘Les notions à contenu variable en droit, essai de synthèse’ in Les notions à contenu variable en droit, Studies published by Chaïm Perelman and Raymond Vander Elst, proceedings of the Centre national de recherches de logique, Bruylant, 1984.
-         Salmon, Jean (ed), Dictionnaire de droit international public, Brussels, 2001.
-         Vattel, Emer de, Le droit des gens, ou Principes de la loi naturelle, appliqués à la conduite et aux affaires des Nations et des Souverains, vol. I, 1758.
-         Visscher, Charles de, Théories et réalités en droit international public, Paris, 1970.