مدل بدون مانع تحقیقات مقدماتی در ایران، بررسی تطبیقی با نظارت قضایی شعبه پیش‌دادرسی در دیوان کیفری بین‌المللی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه تهران - استاد مدعو دانشگاه شیراز

2 دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی دانشگاه شیراز

10.29252/jlr.2022.222240.1925

چکیده

در کشورهای مختلف دو مدل دادرسی کیفری، جاری است؛ مدل دادرسی بامانع و مدل بدون مانع. در مدل بامانع، مقام متصدی مرحله تحقیقات (دادستان یا بازیرس) اختیاری در انجام اقدامات قضایی که با حق حریم خصوصی و یا حق آزادی در تعارض است، نداشته و این اقدامات در اختیار مقام قضایی بی‌طرف دیگری است که خود در انجام تحقیقات و جمع‌آوری دلایل مرتبط با جرم دخالتی نداشته است. در این مدل، اگر دادستان یا بازپرس، بازداشت یا ورود به حریم خصوصی کسی را لازم بداند، در قامت یک متقاضی، تقاضای خود را نزد قاضی ناظر طرح می‌کند. در حالی که در مدل بی‌مانع، بازپرس یا دادستان، در ارتباط با این موارد، مستقلانه تصمیم‌گیری می‌نمایند و البته قابلیت اعتراض بعدی به تصمیمات بازپرس یا دادستان، از مصادیق نظارت قضایی به حساب نمی‌آید. در دیوان کیفری بین‌الملی، دادستان، تحت نظارت قضایی نهادی به نام شعبه پیش‌دادرسی قرار داشته و مجوز لازم برای بازداشت یا ورود به حریم خصوصی به تقاضای دادستان و تایید این مرجع صادر خواهد شد. به همین جهت، دیوان برخوردار از مدل با‌مانع می‌باشد. در حالی که در ایران، همواره مدل بی‌مانع، حاکم بوده و هیچ‌گاه یک قاضی ناظر بی‌طرف در مرحله تحقیقات، حضور نداشته است. سپردن همزمان تحقیق و قضاوت راجع به آزادی و حریم خصوصی به بازپرس یا دادستان، به دور از موازین دادرسی منصفانه بوده و بهره بردن از مدل دادرسی دیوان کمکی شایان به رفع ایرادات وارد بر دادرسی ایرانی خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The pre trial investigation model of without barrier in Iran, comparison with the judicial supercision of pre trial chamber of ICC

نویسندگان [English]

  • iman yousefi 1
  • saeed yousefi 2
1 Phd of criminal law and criminology from Tehran university-Visiting Lecturer of Shiraz university
2 master student of criminal law and criminology shiraz university
چکیده [English]

There are two structural models of criminal procedure in different countries; with and without barrier models. In with barrier model, the pre-trial investigator (prosecutor or investigation judge) has no authority to take legal action that conflicts with the right to privacy or the right to liberty and these actions are in the hands of another independent and neutral judicial authority who has not been engaged in Investigation and gathering evidence related to the crime. In this model, if the prosecutor or investigator deems it necessary to detain or enter someone's privacy, he or she, as an applicant, submits his or her application to the supervising judge. On the contrary , in the model without barrier, the investigation judge or prosecutor makes independent decisions in these cases, and, of course, the possibility of challenge against their decisions is not an example of judicial supervision. In International Criminal Court, the prosecutor is under the judicial supervision of pre-trial chamber, and detention or entering the privacy of individuals will be issued at the request of the prosecutor by this chamber. For this reason, this Court has based on the model with barrier. in Iran's criminal procedure, there has never been an impartial supervisor judge in the pre-trial investigation stage. This approach is far from fair trial standards, and using the International Criminal Court's trial model will be helpful in resolving the defects of Iranian crimainl procedure.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The model with barrier
  • The model without barrier
  • Privacy
  • Liberty International Criminal Court