بررسی حقوقی قراردادهای امتیازی جهت اجرای عملیات توسط شرکت‌های اکتشاف و تولید داخلی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق دانشگاه علامه طباطبایی

2 استادیار دانشکده حقوق دانشگاه علامه طباطبایی(نویسنده مسئول).

3 استاد دانشکده حقوق، دانشگاه علامه طباطبایی

10.29252/jlr.2022.184757.1586

چکیده

وزارت نفت ایران به‌منظور توانمندسازی شرکت‌های ایرانی برای اجرای پروژه‌های بزرگ داخلی و نیز حضور در بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی و هم‌چنین انتقال و ارتقای فناوری ملی در حوزه عملیات بالادستی نفت، در ماده چهار مصوبه هیئت وزیران، حضور یک شریک دارای صلاحیت ایرانی را در کنار شرکت بین‌المللی نفتی پیش‌بینی کرده است. در این راستا و بر اساس شیوه‌نامه‌ی، نحوه تعیین صلاحیت شرکت‌های اکتشاف، توسعه و تولید از میدان‌های نفت‌وگاز، صلاحیت هفده شرکت ایرانی به‌عنوان شرکت اکتشاف-وتولید تایید گردید. هم‌اکنون در شرایطی که شرکت‌های بین‌المللی نفتی بازار نفت‌وگاز ایران را ترک کرده‌اند آیا کماکان محدودیت‌های قانونی در حوزه به‌کارگیری سایر الگوهای قراردادی در صنعت بالادستی نفت‌وگاز کشور برای شرکت‌های نفتی ایرانی نیز پابرجاست؟ هدف از این پژوهش امکان به‌کارگیری قراردادهای امتیازی توسط یک شرکت اکتشاف‌وتولید داخلی است. روش پژوهش توصیفی و تحلیلی است. در این بررسی از قوانین و مقررات موضوعه نفت استفاده گردید. از آن‌جا که دولت ایران تصمیم‌گیرنده نهایی پیرامون پیشبرد عملیات نفتی است نمی‌توان از آن به‌عنوان سلطه بر منابع نفت‌وگاز یاد کرد و بنابراین مغایرت جدی با اصول 43 و 153 قانون اساسی ایران ندارد. از طرف دیگر شرکت‌های اکتشاف‌وتولید مشمول اصل 81 قانون اساسی نیز نخواهند بود. در ماده 6 قانون نفت 1366 تنها محدودیت در ورود سرمایه‌های خارجی در صنعت بالادستی نفت‌وگاز کشور مشاهده شده که دوباره این منع قانونی شامل حال شرکت‌های اکتشاف‌وتولید نمی‌گردد. در آخر، بررسی حقوقی انجام‌گرفته نشان می‌دهد که منع قانونی جدی در به‌کارگیری رویکرد امتیازی در زمانی که عامل یک شرکت اکتشاف‌وتولید داخلی است وجود ندارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Legal Investigation of Concession Contracts for Execution of Operation by the Iranian Exploration and Production Companies

نویسندگان [English]

  • Hamidreza Afshari 1
  • Abbas Kazemi Najafabadi 2
  • Ali Emami Maybodi 3
1 Ph.D. Candidate of Management of International Oil and Gas Contracts, Allame Tabataba’i University
2 ( Assistant Professor of Law, Allame Tabataba’i University
3 Professor of Economics, Allameh Tabataba’i University
چکیده [English]

Abstract
Ministry of Petroleum of Iran predicted a competent Iranian partner for cooperating with the International Oil Company (IOC) in Article 4 of the Council of Ministers Resolution. The reasons stated as empowerment of Iranian companies for executing local mega projects, regional and international markets presence, and upgrading national technology in the petroleum upstream industry. In this regard and based on the procedure of qualification method of exploration, development and production companies of petroleum fields, seventeen Iranian companies were qualified as Exploration & Production (E&P) companies. Now that IOCs have left the Iranian petroleum market, are there still legal restrictions on the use of other contractual models for Iranian oil companies? The purpose of this study is to investigate the possibility of using Concession contracts by an E&P company. The research method is descriptive and analytical. Governing laws of Iran are reviewed in this study. Since Iran’s government makes the final decision on the conduct of oil operations, it cannot be described as the domination of oil resources, and therefore does not seriously contradict the Articles 43 and 153 of Iran’s Constitution. Furthermore, E&P companies will not be subject to Article 81 of the Constitution. In Article 6 of the Oil Law, the only restriction on the inflow of foreign capital in the upstream industry of Iran has been observed, which again does not apply to E&P companies. Finally, the results show that there are no major legal barriers to applying Concession agreement in case that the operator is an Iranian E&P company.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Concession
  • Exploration and Production
  • Iran
  • IPC
  • Oil and Gas