مطالعه‌ای در برداشت‌های گوناگون خبرگان قانون اساسی 1358 از مفهوم تفکیک قوا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه تبریز

2 دانشجوی دکتری حقوق عمومی دانشگاه قم.

3 دانشیار گروه حقوق عمومی و بین الملل دانشکده حقوق دانشگاه قم

10.52547/jlr.2022.224951.2057

چکیده

تنظیم حقوقی قدرت سیاسی شاخصه شکلی حقوق اساسی قلمداد می‌شود. اصل تفکیک قوا یکی از اصول بنیادینی است که می-تواند قدرت سیاسی را تنظیم کند. از این منظر، مهم است که خبرگان قانون اساسی در سال 1358 چه نگرش‌ها و قرائت‌هایی از مفهوم تقکیک قوا داشته‌اند. شناخت آراء خبرگان قانون اساسی در مورد اصل تفکیک قوا در مجلس خبرگان قانون اساسی پیوند وثیقی با گنجاندن و وضع این اصل در قانون اساسی دارد. بر این اساس، در نگاشته پیش رو نویسندگان کوشیده‌اند، در سایه‌ی بررسی نظری مبانی اصل تفکیک قوا در غرب و نظام‌های حقوقی اسلامی، دیدگاه‌ها و برداشت‌های خبرگان قانون اساسی را در مجلس خبرگان قانون اساسی با آن نسبت‌سنجی نمایند تا بدین‌سان، درک وسیع و ژرفی از مفهوم تفکیک قوا در مجلس بررسی نهایی قانون اساسی و اصول تصویبی مرتبط به‌ دست آورند. این پژوهش با روشی توصیفی-تحلیلی نتیجه گرفته است که در مجلس بررسی نهایی قانون اساسی یازده برداشت گوناگون از مفهوم تفکیک قوا وجود داشته است. بر پایه این یازده برداشت گوناگون، به استثنای دو برداشت، خبرگان قانون اساسی نگرش نوینی به محتوای مفهوم تفکیک قوا نداشتند و از همین رو اصول ساختاری تفکیک قوا به‌طور نسبی و متفاوت در قانون اساسی جلوه‌گر شد. به تعبیری، مبانی و فواید تفکیک قوا توسط خبرگان قانون اساسی به‌طور کلی مردود نشد اما به‌صورت تمام و کمال نیز در قانون اساسی تجلی نیافت. در فرجام پژوهش، پیشنهادی به نهاد بازنگری قانون اساسی ایران جهت تکمیل و اصلاح اصول مذکور در راستای اهداف غایی مفهوم تفکیک قوا ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Various Interpretations of the Experts of the Constitution (1358) on the Concept of Separation of the Powers

نویسندگان [English]

  • Ali Daraee 1
  • sedigheh gharloghi 2
  • Ali mashhadi 3
1 Ma tabriz university
2 PhD student in Public Law, Qom University
3 University of Qom
چکیده [English]

The legal regulation of political power is considered a formal characteristic of fundamental rights. The principle of separation of powers is one of the fundamental principles that can regulate political power. From this point of view, it is important what attitudes and readings the constitutional law experts had in 1358 regarding the concept of separation of powers. Acknowledging the opinions of constitutional experts on the principle of separation of powers in the Assembly of Constitutional Experts has a close connection with the inclusion and implementation of this principle in the Constitution. Based on this, in the following article, the authors have tried, in the shadow of the theoretical examination of the foundations of the principle of separation of powers in the West and Islamic legal systems, the views and perceptions of the experts of the Constitution in the Assembly of Experts of the Constitution with it. to evaluate the ratio to obtain a broad and deep understanding of the concept of the separation of powers in the Parliament of the final review of the Constitution and related approval principles. This research has concluded with a descriptive-analytical method that there were eleven different interpretations of the concept of separation of powers in the Parliament of the final review of the Constitution. Based on these eleven different opinions, except two opinions, constitutional law experts did not have a new attitude to the content of the concept of separation of powers, and therefore the structural principles of separation of powers were relatively and differently manifested in the constitution. In other words, the principles and benefits of the separation of powers were not rejected by constitutional experts in general, but they were not fully reflected in the Constitution. At the end of the research, a proposal has been submitted to the revision body of the Constitution of Iran to complete and amend the aforementioned principles in line with the ultimate goals of the concept of separation of powers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Concept of Separation of Powers
  • Constitutional Law Experts
  • Detailed Constitutional Negotiations
  • Independence of Powers